Agapanthus | Afrikaanse lelie

De Agapanthus is een bloem die in de volksmond ook wel bekend is onder de noemer Afrikaanse lelie. Regiobloemist vertelt je er alles over op deze pagina!

De Agapanthus is een bloem die in de volksmond ook wel bekend is onder de noemer Afrikaanse lelie. De bloem wordt gekenmerkt door zijn felblauwe voorkomen, wat het tot een populaire plant maakt. De Agapanthus wordt op allerlei manieren toegepast in Nederland Sommigen geven de bloem een plekje in hun gazon, terwijl anderen wat ruimte vrijmaken om wat kleur toe te voegen aan hun border.

De Agapanthus kan in gunstige gevallen wel 1,5 meter hoog worden, terwijl de bladeren zelf meestal niet langer worden dan een halve meter. Om ook na de winterperiode nog te kunnen genieten van de bloem, doe je er verstandig aan om de bloem binnenshuis te laten overwinteren. Wil je meer weten over deze vrolijk ogende bloem? De Regiobloemist treedt op deze pagina erover in detail!

Boeket met paarse Agapanthus

Korte samenvatting

De Agapanthus is een bloem die lid is van de Liliaceae familie. Als je de Agapanthus ergens een plezier mee doet, dan is het wel hitte. De bloem vindt het namelijk erg aangenaam om op een plek te staan waar het nodige zonlicht aanwezig is. In de winter gelden overigens andere regels, want ‘oververhitting’ kan de plant dan de das om doen. De Agapanthus kan ook in een pot gezet worden, al moet je er wel voor zorgen dat je het verpotten op het juiste moment doet. Kies je er namelijk voor om de bloem te snel te 'verhuizen', dan zal de bloem zich moeten aanpassen. Het gevolg hiervan is dat de bloem minder snel in omvang groeit.

Geschiedenis

Om terug te gaan naar het beginpunt van de Agapanthus, moeten we terug naar het jaar 1652. Dat was namelijk het jaar waarin de VOC, die we ook wel kennen als de Verenigde Oost-Indische Compagnie, een deel van Zuid-Afrika tot eigendom uitriep. In de inmiddels voormalige kolonie van Nederland, kwam de plant veelvuldig voor. De leden van de VOC vonden de plant dusdanig mooi, dat ze besloten om de planten mee terug te voeren naar hun vaderland. Het lijkt erop dat dit voor het eerst in 1679 gebeurde. Vanaf dat moment werd de bloem ook naar andere werelddelen vervoerd.

Oorsprong

De Regiobloemist verklapte het al even in de vorige alinea, maar de Agapanthus kent zijn oorsprong in Zuid-Afrika. Leuk weetje om hierbij te vermelden, is de bijnaam. In het Engels wordt de plant ook wel Lily of Nile genoemd, wat zoiets betekent als de ‘lelie van de Nijl’. Het grappige hieraan is dat de rivier totaal niet in de nabijheid ligt van de oorsprong van de plant. De Nijl ligt in Egypte, een dat zo’n 8000 kilometer noordelijker ligt dan de origine van de bloem. Op de Canarische Eilanden en Madeira, 400 en 700 km gelegen vanuit de kust van Afrika, komt de bloem eveneens veel voor.

Betekenis kleuren Agapanthus

Symbolische / kleuren betekenis

De symboliek achter een bepaalde bloem, is soms nog mooier dan het uiterlijk van de bloem zelf.  In Zuid-Afrika dragen ze de Agapanthus op handen, want daar wordt de bloem in één adem genoemd met romantiek. Er is zelfs een stam in Zuid-Afrika (de Xhosa), waarbij de bloem een belangrijke rol inneemt op de huwelijks. Zodra een paar uit deze stam op het punt staat om elkaar het ja-woord te geven, hangen ze de gedroogde wortels van de bloem om hun nek. De legende luidt dat deze traditie een verhogende werking zou hebben op de fertiliteit.

Agapanthus Herkennen

Hoe herken je de Agapanthus?

Blauw en wit zijn de ‘clubkleuren’ van de Agapanthus, al zijn er ook sommigen die de blauwe kleur meer als paars zien. Daarentegen heeft de steel van de bloem een stijlvolle groene kleur. Daarnaast is de lelie ook te herkennen aan zijn vorm. De Agapanthus is namelijk een combinatie tussen een trechtervormige en een buisvormige bloemsoort. De bladeren van de plant zijn niet bijster lang.

Verzorging / onderhouden

Verzorging is een belangrijk speerpunt bij de Agapanthus. De juiste hoeveelheid water is daar een essentieel subonderdeel van. Hierbij is het van belang dat je in je achterhoofd houdt dat de plant er niet van houdt om te veel water te krijgen. Sterker nog: je kunt beter iets te lang hebben gewacht met de volgende gietbeurt, dan dat je de bloem trakteert op een overload aan water. Je kunt ervoor kiezen om een gat te maken in de bodem, zodat de plant het eventuele overschot aan druppels af te kunnen voeren. Als er ’s nachts vorst zit aan te komen en je bloem staat buiten, dan is het bevorderlijk voor de plant om ‘m af te dekken met plastic.

Soorten

De Agapanthus is onder te verdelen in twee soorten: bladbehoudende soorten en bladverliezende soorten. De leden van de VOC kwamen er pas na verloop van tijd achter dat ook laatstgenoemde bestond. Van de Agapanthus zijn inmiddels meer dan 600 soorten, waardoor het ondoenlijk is om ze allemaal te behandelen op deze pagina van de Regiobloemist. Agapanthus africanus, Agapanthus campanulatus, Agapanthus inapertus subsp. Hollandii en Agapanthus praecox: het is zomaar een greep uit de verschillende specie die er bestaan.

Ook als tuinplant of alleen snijbloem?

De Afrikaanse lelie wordt veel toegepast als tuinplant, maar dat betekent niet dat kwekers als de Regiobloemist de Agapanthus niet als snijbloem gebruiken. Daarbij moet wel gezegd worden dat met name de stengel van de bloem hiervoor gebruikt wordt; de zaadhoofden krijgen daarentegen vaker een plekje in boeketten.

Agapanthus Bloeitijd Seizoen

Bloeitijd / seizoen

De bloeitijd is de mooiste periode van het jaar voor iedereen die zijn planten en bloemen een warm hart toedraagt. Bij de Agapanthus vindt deze fase meestal in juni en augustus plaats. Je herkent de start van de bloeitijd aan de grote hoeveelheid bloemenschermen die ontstaan. Hoewel de bloem dol is op warmte, is er vaak een korte periode van kou nodig om het jaar erop te bloeien.

Standplaats Agapanthus Zon Schaduw

Standplaats zon / schaduw

Een groot aantal bloemen en planten doe je geen plezier met een grote hoeveelheid zonlicht, maar daar denkt de Agapanthus anders over. Het liefst staat deze bloem namelijk pal in het zonlicht. Overigens is het niet erg als ze elke dag een periode in de schaduw staan, maar dit dient wel te worden beperkt. Mensen die in het bezit zijn van een zuidelijk gelegen tuin, kunnen dus uitstekend een Agapanthus in de tuin neerzetten.

Bollen planten

Om de mooiste Agapanthus tot ontplooiing te laten komen, dien je de bollen 5 centimeter in de aarde te poten. Ben je van plan om er meer dan één te laten groeien? Zorg er dan voor dat er circa 10 à 15 centimeter tussen de bollen zit. Hiermee voorkom je dat de wortels in elkaars vaarwater komen te zitten. De groei stimuleer je door het oppervlak van mest te voorzien.

Snoeien

Ben je in het bezit van een bladverliezende Agapanthus, dan hoef je -zoals de naam al verraadt- niet echt te snoeien. De bladeren zullen tenslotte zelf uitvallen zodra de tijd hier rijp voor is. Ben je de gele delen in het najaar toch zat en wil je ze weghalen? Verwijder dan de zaadhoofden. Je kunt ze tot de grond afknippen, om tot een mooier resultaat te komen.

Agapanthus Vermeerderen

Vermeerderen

Vermeerderen kan op meerdere manieren: zaaien of scheuren. Zaaien is minder populair dan scheuren, maar wel gemakkelijker. Het ‘risico’ wat hierbij wel op de loer ligt, is dat je niet precies weet of de soort tot uiting komt die jij voor ogen hebt.

Agapanthus Stekken

Stekken

Stekken kan ook door middel van scheuren. Dit is verreweg de meest efficiënte methode. September is hier doorgaans de beste maand voor, want dit is de maand nét na de bloeiperiode. Je kunt de plant het beste in 2 of 3 stukken scheuren met een zaag. Haal hiervoor eerst de bloem uit de pot, zodat je dit proces gemakkelijker kunt volbrengen.

Drogen

Na de bloeiperiode, kun je er voor kiezen om de zaadhoofden te verwijderen en deze te laten drogen. Deze kun je vervolgens mooi gebruiken voor in je droogboeket. Zo haal je nog meer uit je Agapanthus!

Veredelen (optioneel)

Het veredelen van de Agapanthus behoort zeker tot de opties. Door dit principe toe te passen, kun je varianten op de Agapanthus kweken die voor een langere periode bloeien. Daarnaast kunnen ze naast een blauwe, ook een witte, rode of zelfs roze kleur krijgen.

Overhouden / bewaren

Het overhouden van de Agapanthus is mogelijk, mits je voor de juiste aanpak kiest. Vorst staat niet direct gelijk aan de dood voor de bloemen, maar je moet er wel voorzichtig mee omspringen. Zekerheidshalve kun je er het beste voor kiezen om de bladeren te beschermen. Dit doe je ze door ze op een plek te zetten waar het 2 à 8 graden is.

Boeket met Agapanthus

Favoriete boeketten voorzien van Agapanthus

De Agapanthus wordt vaak toegepast in een lenteboeket. Maar ook bij meer sombere aangelegenheden zoals verdriet of begrafenissen, kan een Agapanthus de nodige kracht geven.

Veelgestelde vragen

Hoe kan ik meer uit mijn Agapanthus halen?

Om nog meer uit je Agapanthus te halen, kun je ervoor kiezen om de zaadhoofden te verwijderen  en toe te passen als decoratie. Dit doe je door ze af te knippen en goed te laten drogen.

Waar kan ik veel Agapanthussen zien in Nederland?

Ieder jaar is er een Agapanthus tuinmarkt. Deze wordt traditiegetrouw in juli georganiseerd en vindt plaats in Gelderland.

Welke bijnaam heeft de Agapanthus nog meer?

De Agapanthus wordt naast de Afrikaanse lelie ook wel de Kaapse lelie genoemd. Zou je Agapanthus letterlijk vertalen naar het Nederlands, dan zou liefdesbloem de meest treffende omschrijving zijn.